Co to jest integracja sensoryczna (SI)?

Integracja sensoryczna to nazwa skomplikowanego procesu, w którym układ nerwowy prawidłowo odbiera oraz przetwarza wrażenia sensoryczne (bodźce). Te napływają do nas z całej otaczającej rzeczywistości oraz oddziałują na poszczególne zmysły. Docierające informacje są odpowiednio segregowane, klasyfikowane oraz łączone z wcześniejszymi doświadczeniami. W ten sposób bodźce są unifikowane, a człowiek zyskuje jeden wielowymiarowy obraz otaczającej rzeczywistości.

W procesie tym biorą udział wszystkie zmysły – wzrok, węch, słuch, smak, dotyk, propriocepcja. Istotną funkcję pełni również układ przedsionkowy (błędnik), który odpowiada za dostarczanie informacji o przemieszczeniu się, ruchu oraz położeniu w przestrzeni i równowadze. Integracja sensoryczna rozpoczyna się już w okresie płodowym i trwa do około 7 roku życia. Dlatego niezwykle istotne dla harmonijnego rozwoju dziecka jest wczesne wykrycie zaburzeń SI oraz podjęcie odpowiedniej terapii. Nierozwinięcie określonych umiejętności rozwojowych może prowadzić do trudności w zachowaniu oraz funkcjonowaniu dziecka na kolejnych etapach rozwoju.

Zaburzenie integracji sensorycznej

Zaburzenie integracji sensorycznej to stan, w którym układ nerwowy nie działa w uporządkowany sposób, a poszczególne bodźce są odbierane przez zmysły zbyt intensywnie lub są marginalizowane. Zjawisko to można porównać do koncertu orkiestry bez dyrygenta – instrumenty odgrywają swoje partie, lecz całość nie układa się w harmonijną melodię. W rezultacie możemy zaobserwować u dziecka niepokojące objawy:

  • nadmierną wrażliwość na bodźce słuchowe, wzrokowe, dotykowe, a także na ruch,
  • nadaktywność ruchową lub jej znaczne ograniczenie,
  • niezborność i kłopoty z planowaniem ruchu,
  • trudności z koordynacją wzrokowo-ruchową,
  • problemy z utrzymaniem równowagi,
  • słabą koncentrację uwagi oraz zachowania impulsywne,
  • opóźnienie rozwoju mowy,
  • zbyt małą wrażliwość na stymulację.

Terapia integracji sensorycznej

Z pomocą dla nieokiełznanych zmysłów przychodzi terapia integracji sensorycznej. Ten rodzaj terapii określa się jako „naukową zabawę”[3]. Terapia SI polega na stymulacji układu sensorycznego oraz treningu umiejętności dziecka z zakresu motoryki małej, motoryki dużej oraz koordynacji wzrokowo-ruchowej.

W specjalnie wyposażonej sali dzieci rozwijają umiejętności poprzez ruch: huśtanie w hamaku, balansowanie na piłkach, zanurzanie w basenie wypełnionym kulkami, pokonywanie przeszkód czy wdrapywanie się na drabinki. W czasie zabawy do ośrodkowego układu nerwowego dostarczane są nowe doświadczenia, angażowanych jest wiele zmysłów jednocześnie, co w przyszłości skutkuje lepszą organizacją działań.

 

 

 

 

 

 

Dla kogo jest odpowiednia terapia integracji sensorycznej?

Ten rodzaj terapii jest odpowiedni dla dzieci z rozmaitymi zaburzeniami rozwojowymi. Szczególnie zaleca się pracę z terapeutą w sali do SI dzieciom:

 

  • z trudnościami w uczeniu się, np. dysleksją, dysortografią, dysgrafią,
  • ze słabą koncentracją uwagi oraz opóźnianiami psychoruchowymi,
  • z zaburzeniami ze spektrum autyzmu,
  • cierpiącym na schorzenia o podłożu genetycznym, np. zespół Downa, Aspergera, Reta, Williamsa, Turnera, Kinefereta,
  • z ADHD oraz ADD,
  • z mózgowym porażeniem dziecięcym,
  • z niepełnosprawnością intelektualną.